425.000 φασίστες;

Η επιβεβαίωση του πεσιμιστή είναι πικρή: δικαιώνεται όταν τα πράγματα χειροτερεύουν. Οι αισιόδοξοι ήθελαν να πιστεύουν ότι η εκλογική επιτυχία της Χρυσής Αυγής στις περασμένες εκλογές ήταν περιστασιακή, οφειλόταν στην αφέλεια ψηφοφόρων που δεν είχαν καταλάβει τι ψήφισαν. Περιθώριο γι’  αυτές τις ψευδαισθήσεις τώρα πια δεν υπάρχει. Έχουμε εκατοντάδες χιλιάδες συμπολίτες που επικροτούν το ναζιστικό κόμμα της Χρυσής Αυγής. Μία προς μία, οι τηλεοπτικές εμφανίσεις της Χρυσής Αυγής την ξεμπρόστιαζαν σε μια κατηγορία του κοινού, αλλά ταυτοχρόνως την ανέβαζαν στα μάτια κάποιων άλλων. Η εκλογική επιβεβαίωση δίνει απλώς και ένα αριθμητικό πρόσωπο σε κάτι που το μυριζόμασταν ήδη κοινωνικά. Αυτοί είμαστε. Καλό είναι να κοιταχτούμε για ώρα στον καθρέφτη και να χωνέψουμε ότι αυτή η Ελλάδα είναι η Ελλάδα στην οποία θα κληθούμε να ζήσουμε.

Πολλοί Γερμανοί μετά το ολοκαύτωμα ισχυρίστηκαν ότι δεν γνώριζαν. Από ένα σημείο και μετά όμως, όταν έβλεπαν το σπίτι του γείτονά τους να αδειάζει και δεν έλεγαν τίποτα, αυτή η άγνοια ήταν συνενοχή. Ο Ζαν Αμερύ μιλούσε για τη γνώση που ξεκινούσε με το μποϋκοτάζ στα μαγαζιά των Εβραίων και έφτανε μέχρι τη μυρωδιά της καμένης σάρκας, κοντά στο Μάουτχάουζεν, ή ακόμα και αυτούς που φορούσαν ρούχα που είχαν αφαιρεθεί από θύματα στις αποβάθρες διαλογής. Με τα λόγια του Πρίμο Λέβι: η πλειονότητα των Γερμανών δεν ήξερε γιατί δεν ήθελε να ξέρει, ή καλύτερα επέλεξε να μην ξέρει. Και, όποιος νομίζει ότι η αναφορά στο ναζιστικό παρελθόν είναι ρητορική υπερβολή, να αναλογιστεί τι θα πει να έχουμε στην Ελλάδα ένα κόμμα ναζιστικό, που κάθε βράδυ οι τραμπούκοι του μαχαιρώνουν μετανάστες, και επιβραβεύεται από εκατοντάδες χιλιάδες συμπολίτες μας. Δεν ήξεραν όλοι αυτοί; Από ένα σημείο και μετά, τόση ηλιθιότητα είναι εξίσου φονική. Εξάλλου, όποιος νομίζει ότι Ναζί είναι άνθρωποι με ξυρισμένα κεφάλια και φαρδύ λαιμό, πλανάται. «Η κοινοτοπία του κακού»  συνίσταται ακριβώς την ευκολία με την οποία γίνεται Ναζί ο απλός, τυχαίος άνθρωπος. Ξέρω, δεν έχουμε κρεματόρια στην Ελλάδα. Η πρόταση αυτών που ζητούν πιο ψύχραιμη αντιμετώπιση, θα είναι φαντάζομαι να περιμένουμε μέχρι να αποκτήσουμε πρώτα κρεματόρια, και να ανησυχήσουμε μετά.

Η εξάπλωση του ρατσιστικού λόγου από την κεντρική πολιτική σκηνή και την τηλεόραση έχει συζητηθεί διεξοδικά. Αυτό που δεν έχει συζητηθεί στην ένταση που νομίζω ότι του αρμόζει είναι η σχέση της πολιτικής αξιοπιστίας με τη βία. Οι διαδοχικές κυβερνήσεις των δύο πρώην μεγάλων κομμάτων πρόδιδαν αυτά που είχαν προεκλογικά υποσχεθεί με το πρόσχημα της καμένης γης και της απογραφής, σε διάφορες παραλλαγές. Η αποκορύφωση αυτού του σχήματος συνέβη με το πέρασμα από το «λεφτά υπάρχουν» στο πρώτο Μνημόνιο, με την ιστορικών διαστάσεων πολιτική απάτη του ΠΑΣΟΚ, που οδήγησε τη χώρα στο ΔΝΤ χωρίς ανανέωση της εντολής, και αργότερα με τη μεγαλειώδη κωλοτούμπα του Αντώνη Σαμαρά σε σχέση με το Μνημόνιο. Τι σχέση έχουν αυτά με τη ΧΑ; Για να έχει νόημα ο πολιτικός διάλογος, υπάρχει μία θεμελιώδης προϋπόθεση: να πιστεύω πως ο συνομιλητής μου ειλικρινώς πρεσβεύει αυτό που ισχυρίζεται. Αν δεν το πιστεύω αυτό, ο διάλογος δεν έχει κανένα νόημα. Και, αν δεν έχει νόημα ο διάλογος, δεν υπάρχει καμία πολιτική διέξοδος επίλυσης των προβλημάτων μας, παρά μόνο η γυμνή βία. Σε αυτό το σημείο, όσοι πίστεψαν ότι η βία της ΧΑ θα σοκάρει τον κόσμο, δεν υπολόγισαν σωστά ένα σημείο: όταν τα λόγια ως μέσο έχουν καεί, μένει μόνο η βία! Η γοητεία του φασισμού απέναντι στις μάζες και τους διανοούμενους είχε σχέση με το πρωτείο της πράξης έναντι του λόγου. Αυτό αποτυπώνει η φράση του Γκαίμπελς πως «όταν τελειώσουμε, ο κόσμος θα μας θυμάται για αιώνες όταν κλείσουμε την πόρτα πίσω μας». Οι ιδέες έχουν μικρή σημασία σε αυτό το πλαίσιο. Σημασία έχει η πυγμή, ο φετιχισμός του θάρρους, η ομορφιά των κανονιών, όπως έλεγε ένας φουτουριστής ναζί. Όποιος σοκάρεται ακούγοντας τον Παναγιώταρο να μας προτρέπει να δούμε το βίντεο με τα χαστούκια στην Κανέλλη για να διδαχτούμε πώς θα πολιτευτούν στη συνέχεια, καλό είναι να καταλαβαίνει ότι αυτό που εμάς μας σοκάρει, κάποιους τους ερεθίζει.

Όπως συμβαίνει σε τόσους ανθρώπους που δεν αναγνωρίζουν τη γειτονιά τους γιατί γέμισε ξένους, έτσι κι εγώ δεν αναγνωρίζω την κοινωνία μας γιατί γέμισε φασίστες. Δεν ήταν μόνο η εκλογή Σαμαρά νίκη του φόβου. Θα χρειαστεί κουράγιο και αλληλεγγύη για να αντέξουμε αυτό στο οποίο εξελίσσεται καθημερινά η ζωή μας.

Υ.Γ. 1. Για τη ΝΔ: εύχομαι βραχύ βίο και σύντομη ανατροπή. Είναι χαρακτηριστικό ότι προεκλογικά το μόνο που μπόρεσε να πει ήταν να αντιπολιτευτεί προκαταβολικά τον ΣΥΡΙΖΑ.

Υ.Γ.2. Για τον ΣΥΡΙΖΑ: λυπάμαι για το αποτέλεσμα. Στις επόμενες εκλογές όμως ελπίζω σε μια Αριστερά που θα διατηρεί την ηθική υπεροχή της και θα πολιτεύεται λέγοντας αλήθεια και χωρίς πελατειακές παραχωρήσεις. Διαφορετικά, όταν έρθουν τα (ακόμη πιο) δύσκολα, δεν θα έχει τον λαό μαζί της.

Υ.Γ.3. Για το ΠΑΣΟΚ: η μεταπολίτευση χαρακτηριζόταν από το ότι κάθε αναφορά στη δεξιά ήταν κακόσημη, συνιστούσε βρισιά. Αυτό συμβαίνει τώρα με το ίδιο το ΠΑΣΟΚ, που θεωρεί βρισιά να αποδίδει στον ΣΥΡΙΖΑ πασοκική πολιτική.

Υ.Γ.4 Για το ΚΚΕ: έχω μύριες διαφωνίες με το ΚΚΕ, αλλά το επιχείρημα «αφού πήρατε 4,5% έχετε άδικο» είναι πρόστυχο. Δημοκρατία σημαίνει να αποφασίζει ο λαός, δεν σημαίνει ότι ο λαός έχει πάντα δίκιο.