Βέρα ἡ μηδενίστρια, Ὄσκαρ Οὐάιλντ

ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΠΕΤΡΟΒΙΤΣ: Λοιπόν, ὁ ὀνειροπαρμένος νεαρὸς τσάρεβιτς τελικὰ ἔλαβε συγχώρεση καὶ θὰ ἐπιστρέψει στὴ θέση του.

ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΠΑΥΛΟΣ: Ναί. Ἂν αὐτὸ εἶναι συγχώρεση, καὶ δὲν εἶναι χειρότερη τιμωρία. Προσωπικά, τουλάχιστον, βρίσκω τὰ ὑπουργικὰ συμβούλια ἐξαιρετικὰ κουραστικά.

ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΠΕΤΡΟΒΙΤΣ: Φυσικά, ὅλο μιλᾶτε.

ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΠΑΥΛΟΣ: Ὄχι, μᾶλλον εἶναι ποὺ πρέπει νὰ ἀκούω μερικὲς φορές. Εἶναι τόσο ἐξουθενωτικὸ νὰ μὴ μιλᾶς.

ΚΟΜΗΣ ΡΟΥΒΑΛΟΦ: Καὶ πάλι, τὸ χειρότερο εἶναι νὰ σὲ κρατοῦν σὰν φυλακισμένο, ὅπως ἦταν ὁ τσάρεβιτς, νὰ μὴ σὲ ἀφήνουν ποτὲ νὰ βγεῖς ἔξω στὸν κόσμο.

ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΠΑΥΛΟΣ: Ἀγαπητὲ κόμη, γιὰ ἕναν ρομαντικὸ νέο σὰν αὐτόν, ὁ κόσμος πάντα φαίνεται καλύτερος ἀπὸ ἀπόσταση. Ἐξάλλου, μιὰ φυλακὴ ὅπου μπορεῖς νὰ διαλέξεις τὸ φαγητό σου δὲν εἶναι καθόλου δυσάρεστη. (Μπαίνει ὁ τσάρεβιτς, οἱ αὐλικοὶ σηκώνονται.) Ἄ! Καλησπέρα, πρίγκιπα, ἡ Ὑψηλότητά σας φαίνεται κάπως χλωμὴ ἀπόψε.

ΤΣΑΡΕΒΙΤΣ: (Ἀργά, μετὰ ἀπὸ παύση) Θέλω νὰ ἀλλάξω τὸν ἀέρα μου.

ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΠΑΥΛΟΣ: (Χαμογελώντας) Ἐξόχως ἐπαναστατικὸ συναίσθημα! Ὁ αὐτοκράτωρ πατέρας σας θὰ ἀποδοκίμαζε ἐντόνως κάθε ἀλλαγὴ στὴ Ρωσία, ἀκόμη καὶ ἂν ἐπρόκειτο γιὰ ἀλλαγὴ θερμοκρασίας.

ΤΣΑΡΕΒΙΤΣ: (Πικρά) Ὁ αὐτοκρατορικὸς πατὴρ μὲ εἶχε σὲ ἕνα αὐτοκρατορικὸ μπουντρούμι γιὰ ἕξι μῆνες. Καὶ σήμερα τὸ πρωὶ ξαφνικὰ βάζει νὰ μὲ ξυπνήσουν γιὰ νὰ δῶ κάτι καημένους μηδενιστὲς νὰ κρεμιοῦνται. Ἦταν φρικτό, ἦταν μακελειό, ἀλλὰ αὐτὸ ποὺ εἶδα ἐγὼ ἦταν μιὰ ὑπερήφανη πράξη, τὸ πόσο ὡραῖα μποροῦν νὰ πεθάνουν αὐτοὶ οἱ ἄνθρωποι.

ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΠΑΥΛΟΣ: Ὅταν θὰ φτάσετε στὴν ἡλικία μου, πρίγκιπα, θὰ καταλάβετε ὅτι λίγα πράγματα εἶναι πιὸ εὔκολα ἀπὸ τὸ νὰ ζεῖς ἄσχημα καὶ νὰ πεθαίνεις ὡραῖα.

ΤΣΑΡΕΒΙΤΣ: Εὔκολο νὰ πεθαίνεις ὡραῖα! Αὐτὸ εἶναι ἕνα μάθημα ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ σᾶς τὸ ἔχει διδάξει ἡ ἐμπειρία, ὅσα κι ἂν ξέρετε ἀπὸ κακὴ ζωή.

ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΠΑΥΛΟΣ: (Σηκώνοντας ἀδιάφορα τοὺς ὤμους του) «Ἐμπειρία»… Ἔτσι βαφτίζουν οἱ ἄνθρωποι τὰ λάθη τους. Ἐγὼ δὲν κάνω λάθη.

ΤΣΑΡΕΒΙΤΣ: Ὄχι, προτιμᾶτε τὰ ἐγκλήματα.

ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΠΕΤΡΟΒΙΤΣ: (Στὸν τσάρεβιτς) Ὁ αὐτοκράτορας ἦταν ἀρκετὰ ἐνοχλημένος ἀπὸ τὴν καθυστέρησή σας στὸν χορὸ χθὲς τὸ βράδυ, πρίγκιπα.

{ΚΟΜΗΣ ΡΟΥΒΑΛΟΦ: (Γελώντας) Νομίζω ὅτι πίστεψε πὼς εἶχαν εἰσβάλλει οἱ μηδενιστὲς στὸ παλάτι καὶ σᾶς ἀπήγαγαν.

ΒΑΡΟΝΟΣ ΡΑΦ: Ἂν εἶχε συμβεῖ κάτι τέτοιο, θὰ εἴχατε χάσει ἕναν ὑπέροχο χορό.}

ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΠΑΥΛΟΣ: Χάσατε ἕνα ἔξοχο δεῖπνο. Ὁ Φρανκατέλι πραγματικὰ ὑπερέβαλε ἑαυτὸν στὸ γεῦμα. Ἄ! Μπορεῖ νὰ γελᾶτε, ἀξιότιμε ὑπουργὲ τῶν Οἰκονομικῶν! Ἀλλὰ τὸ νὰ μαγειρέψεις ἕνα καλὸ γεῦμα εἶναι πολὺ δυσκολότερο ἀπ’ τὸ νὰ μαγειρεύεις λογαριασμούς. Γιὰ νὰ φτιάξεις ἕνα καλὸ γεῦμα πρέπει νὰ εἶσαι ἰδιοφυὴς διπλωμάτης. Τὸ πρόβλημα εἶναι ἀκριβῶς τὸ ἴδιο καὶ στὶς δύο περιπτώσεις: νὰ ξέρεις πόσο λάδι πρέπει νὰ ἀνακατέψεις μὲ τὸ ξύδι σου.

ΒΑΡΟΝΟΣ ΡΑΦ: Μάγειρας καὶ διπλωμάτης! Ἀπίθανη σύγκριση. Ἂν ὁ γιός μου ἦταν ἠλίθιος, ἢ μάγειρα θὰ τὸν ἔκανα ἢ διπλωμάτη.

ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΠΑΥΛΟΣ: Βλέπω ὅτι ὁ πατέρας σας δὲν εἶχε τὴν ἴδια ἄποψη, Βαρόνε. Ὅμως, πιστέψτε με, κακῶς ὑποτιμᾶτε τὴ μαγειρική. Ὁ πολιτισμὸς βασίζεται στὴ μαγειρική. Ἡ μόνη ὑστεροφημία ποὺ ἐπιθυμῶ ἐγώ, εἶναι νὰ ἀνακαλύψω μιὰ καινούργια σάλτσα. Δὲν εἶχα ποτὲ τὸν χρόνο νὰ τὸ σκεφτῶ σοβαρά, ὅμως νιώθω ὅτι τὄχω μέσα μου, νιώθω ὅτι τὄχω.

ΤΣΑΡΕΒΙΤΣ: Σίγουρα ἔχετε διαλέξει λάθος ἐπάγγελμα, πρίγκιπα Παῦλε. Τὸ cordon bleu τῆς κουζίνας θὰ σᾶς ταίριαζε πολὺ καλύτερα ἀπὸ τὸ παράσημο τοῦ Ἅγιου Βλαδίμηρου. Ἀλλά, ξέρετε, δὲ θὰ κράταγε πολὺ ἡ λευκὴ ποδιά, θὰ τὴ λερώνατε ἀμέσως, δὲν εἶναι ἀρκετὰ καθαρὰ τὰ χέρια σας.

ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΠΑΥΛΟΣ: (Ὑποκλίνεται.) Ξεχνᾶτε {–ἢ μᾶλλον, πῶς θὰ μποροῦσαν νὰ εἶναι;} ὅτι ἐγὼ κάνω τὶς δουλειὲς τοῦ πατέρα σας.

ΤΣΑΡΕΒΙΤΣ: (Πικρά) Νὰ ξεκάνεις, εἶναι μᾶλλον ἡ δουλειά σου! Τέτοιος διάολος ποὺ εἶσαι γιὰ σύμβουλος! Πρὶν νὰ ἐμφανιστεῖς ἐσὺ ὑπῆρχε ἀκόμα λίγη ἀγάπη μέσα του. Ἔβαλες τὴ χολὴ στὴ φύση του καὶ ἔχυσες στὸ αὐτί του τὸ δηλητήριο τῆς ὕπουλης συμβουλῆς, τὸν ἔκανες μισητὸ σὲ ὅλο τὸν λαό, τὸν ἔκανες αὐτὸ ποὺ εἶναι σήμερα: τύραννο!

(Οἱ αὐλικοὶ κοιτάζονται μὲ νόημα.)

ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΠΑΥΛΟΣ: (Ἤρεμα) Βλέπω ὅτι ἡ ὑψηλότης σας ὄντως ἐπιθυμεῖ νὰ ἀλλάξει τὸν ἀέρα της. Ὅμως ὑπῆρξα κι ἐγὼ πρωτότοκος. (Ἀνάβει ποῦρο.) Ξέρω τί θὰ πεῖ, ὁ πατέρας σου νὰ μὴ σοῦ κάνει τὴ χάρη νὰ πεθάνει.

Ὁ τσάρεβιτς πηγαίνει στὴν κορυφὴ τῆς σκηνῆς καὶ γέρνει στὸ παράθυρο, κοιτάζοντας ἔξω.

ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΠΕΤΡΟΒΙΤΣ: (Στὸν βαρόνο Ράφ) Ἀνόητο παιδί! {Τὸ λιγότερο ποὺ τὸν περιμένει εἶναι ἡ ἐξορία, ἂν δὲν προσέξει.

ΒΑΡΟΝΟΣ ΡΑΦ: Ναί.} Μεγάλο λάθος ἡ εἰλικρίνεια!

ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΠΕΤΡΟΒΙΤΣ: Ἡ μόνη ἀνοησία ποὺ δὲν κάνατε ποτέ, βαρόνε.

ΒΑΡΟΝΟΣ ΡΑΦ: Ξέρετε, πρίγκιπα, ἕνα κεφάλι ἔχουμε ὅλοι μας.

ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΠΑΥΛΟΣ: Ἀγαπητὲ Βαρόνε, τὸ κεφάλι σας εἶναι τὸ τελευταῖο πράγμα ποὺ θὰ ἐπιθυμοῦσε κανεὶς νὰ σᾶς ἀφαιρέσει. (Βγάζει μιὰ καπνοσακούλα καὶ προσφέρει στὸν πρίγκιπα Πέτροβιτς.)

ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΠΕΤΡΟΒΙΤΣ: Εὐχαριστῶ, πρίγκιπα! Εὐχαριστῶ!

ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΠΑΥΛΟΣ: Δὲν εἶναι πολὺ ἀρωματικός; Μοῦ τὸν φέρνουν κατευθείαν ἀπὸ τὸ Παρίσι. Ὅμως μ’ αὐτὴ τὴν ἀγροίκα δημοκρατία ἐκεῖ, τὰ πάντα ἔχουν ἐκφυλιστεῖ. {Οἱ κοτολέτες à l' impériale φυσικὰ ἐξαφανίστηκαν μαζὶ μὲ τὸν Βοναπάρτη.} Ἀκόμα καὶ οἱ ὀμελέτες ἔφυγαν μὲ τοὺς Ὀρλεανιστές. Ἡ ἔνδοξη Γαλλία ἔχει καταστραφεῖ τελείως, πρίγκιπα, ἀπὸ τὰ βάρβαρα ἤθη καὶ τὴν ἀκόμη χειρότερη μαγειρική. (Μπαίνει ὁ μαρκήσιος ντὲ Πουαβράρ.) Ἄ! Μαρκήσιε. Ἐλπίζω ἡ κυρία μαρκησία νὰ εἶναι καλά.

ΜΑΡΚΗΣΙΟΣ ΝΤΕ ΠΟΥAΒΡΑΡ: Μᾶλλον ἐσεῖς θὰ ξέρετε καλύτερα, πρίγκιπα Παῦλε, τὴ βλέπετε πιὸ συχνά.

ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΠΑΥΛΟΣ: (Ὑποκλίνεται.) Ἴσως τὴ βλέπω μὲ πιὸ καλὸ μάτι, Μαρκήσιε. Ἡ γυναίκα σας εἶναι μιὰ πραγματικὰ γοητευτικὴ κυρία, τόσο πνευματώδης καὶ μὲ τέτοια εἰρωνεία• ὅλο γιὰ σᾶς μοῦ μιλᾶ ὅταν εἴμαστε μαζί.

ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΠΕΤΡΟΒΙΤΣ: (Κοιτάζοντας τὸ ρολόι) Ἡ Μεγαλειότης του ἄργησε λίγο σήμερα, δὲ νομίζετε;

ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΠΑΥΛΟΣ: Τί σᾶς συμβαίνει, καλέ μου Πέτροβιτς; Φαίνεστε ἄκεφος. Δὲ φαντάζομαι νὰ τσακωθήκατε μὲ τὸν μάγειρά σας; Αὐτὸ θὰ ἦταν πραγματικὴ τραγωδία γιὰ σᾶς• θὰ χάνατε ὅλους σας τοὺς φίλους.

ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΠΕΤΡΟΒΙΤΣ: Δὲ νομίζω, ποῦ τέτοια τύχη. Ξεχνᾶτε ὅτι θὰ εἶχαν ἀκόμα τὸ πορτοφόλι μου γιὰ φίλο. Ὅμως, νά μιὰ φορὰ ποὺ ἔχετε κι ἐσεῖς ἄδικο. Τὰ πᾶμε περίφημα μὲ τὸν σέφ μου.

ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΠΑΥΛΟΣ: Τότε μήπως σᾶς ἔγραψαν οἱ πιστωτές σας ἢ ἡ mademoiselle Βέρα Σαμπουρόφ; {Αὐτοὶ καταλαμβάνουν πάνω ἀπὸ τὴ μισὴ ἀλληλογραφία μου.} Λογαριασμοὶ καὶ ἀπειλητικὰ γράμματα, ὁρίστε ποιά εἶναι ἡ ἀλληγραφία σήμερα. Ἀλλὰ δὲ χρειάζεται νὰ ἀνησυχεῖτε. Ἐγὼ βρίσκω τὶς πιὸ βίαιες προκηρύξεις τῆς «Ἐκτελεστικῆς Ἐπιτροπῆς», ὅπως τὴ λένε, ἀφημένες παντοὺ στὸ σπίτι μου. Δὲν τὶς διαβάζω ποτέ. Τὶς περισσότερες φορὲς εἶναι τόσο ἀνορθόγραφες!

ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΠΕΤΡΟΒΙΤΣ: Καὶ πάλι κάνετε λάθος, πρίγκιπα. Οἱ μηδενιστὲς μὲ ἀφήνουν στὴν ἡσυχία μου, γιὰ κάποιον λόγο.

ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΠΑΥΛΟΣ: (Κατ’ ἰδίαν) Πράγματι! Ἡ ἀδιαφορία εἶναι ἡ ἐκδίκηση τοῦ κόσμου πρὸς τὶς μετριότητες.

ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΠΕΤΡΟΒΙΤΣ: Βαρέθηκα τὴ ζωή μου, πρίγκιπα. Ἀπὸ τότε ποὺ τελείωσε ἡ σαιζὸν τῆς ὄπερας, ὑπομένω τὸ μαρτύριο τῆς αἰώνιας ennui.

ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΠΑΥΛΟΣ: Ἡ maladie du siecle! Χρειάζεστε νέες συγκινήσεις, πρίγκιπα. Γιά νὰ δῶ: ἔχετε παντρευτεῖ ἤδη δύο φορές. Ἂς ποῦμε ὅτι προσπαθεῖτε νὰ ἐρωτευθεῖτε, μία φορά.

ΒΑΡΟΝΟΣ ΡΑΦ: Δὲν μπορῶ νὰ καταλάβω τὴ φύση σας.

ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΠΑΥΛΟΣ: (Χαμογελώντας) Ἂν ἡ φύση μου ἦταν φτιαγμένη γιὰ νὰ ἀνταποκρίνεται στὴν κατανόησή σας, ἀντὶ γιὰ τὶς ἀπαιτήσεις μου, φοβᾶμαι ὅτι θὰ ἤμουν μιὰ πολὺ ἀσήμαντη φυσιογνωμία.

ΚΟΜΗΣ ΡΟΥΒΑΛΟΦ: Φαίνεται ὅτι δὲν ὑπάρχει τίποτε στὴ ζωὴ γιὰ τὸ ὁποῖο νὰ μὴν ἀστειεύεστε.

ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΠΑΥΛΟΣ: Ἄ, ἀγαπητὲ Κόμη, ἡ ζωὴ εἶναι πολὺ σημαντικὴ ὑπόθεση, γιὰ νὰ τὴν παίρνει κανεὶς στὰ σοβαρά.

ΤΣΑΡΕΒΙΤΣ: (Ἐπιστρέφοντας ἀπὸ τὸ παράθυρο) Δὲ νομίζω ὅτι ἡ φύση τοῦ πρίγκιπα Παύλου εἶναι τόσο μυστηριώδης. Θὰ μαχαίρωνε τὸν καλύτερο φίλο του, προκειμένου νὰ τοῦ γράψει τὸ ἐπιτύμβιο ἐπίγραμμα.

ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΠΑΥΛΟΣ: Parbleu! Θὰ προτιμοῦσα νὰ χάσω τὸν καλύτερο φίλο μου, παρὰ τὸν χειρότερο ἐχθρό μου. Γιὰ νὰ ἔχεις φίλους, ξέρετε, ἀρκεῖ νὰ εἶσαι εὐχάριστος. Ἀλλὰ ὅταν κάποιος δὲν ἔχει πιὰ κανέναν ἐχθρό, κάτι πάει στραβά.

ΤΣΑΡΕΒΙΤΣ: (Πικρά) Ἂν οἱ ἐχθροὶ εἶναι μέτρο τοῦ μεγαλείου, θὰ πρέπει νὰ εἶστε πραγματικὸς κολοσσός, πρίγκιπα.

ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΠΑΥΛΟΣ: Ναί, Ὑψηλότατε, τὸ γνωρίζω ὅτι εἶμαι ὁ πιὸ μισητὸς ἄνθρωπος στὴ Ρωσία –μὲ ἐξαίρεση τὸν πατέρα σας, {φυσικά, μὲ ἐξαίρεση τὸν πατέρα σας}. Παρεμπιπτόντως, ἐκείνου δὲν τοῦ πολυαρέσει, μοῦ φαίνεται. Ἐμένα ὅμως μοῦ ἀρέσει, σᾶς διαβεβαιῶ. (Πικρά) Μοῦ ἀρέσει νὰ περνάω ἀπὸ τοὺς δρόμους καὶ νὰ βλέπω τὸν ὄχλο νὰ μὲ ἀγριοκοιτάζει ἀπὸ κάθε γωνιά. Μὲ κάνει νὰ νιώθω ὅτι ἀποτελῶ μιὰ δύναμη στὴ Ρωσία• ἕνας ἄνθρωπος ἐνάντια σὲ τριάντα ἑκατομμύρια! Ἐξάλλου, δὲν ἔχω καμία φιλοδοξία νὰ γίνω λαϊκὸς ἥρωας, νὰ μὲ στέφουν μὲ δάφνες τὴ μία χρονιὰ καὶ νὰ μὲ λιθοβολοῦν τὴν ἑπόμενη. Προτιμῶ νὰ πεθάνω ἥσυχα στὸ κρεβάτι μου.

ΤΣΑΡΕΒΙΤΣ: Καὶ μετὰ τὸν θάνατο;

ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΠΑΥΛΟΣ: (Ἀνασηκώνοντας τοὺς ὤμους του) Στὸν Παράδεισο ὑπάρχει δεσποτισμός. Ἐκεῖ θὰ εἶμαι σὰ στὸ σπίτι μου.

ΤΣΑΡΕΒΙΤΣ: Τὸν λαὸ τὸν σκέφτεστε ποτέ; Τὰ δικαιώματά του;

ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΠΑΥΛΟΣ: Ἔχω βαρεθεῖ καὶ τὸν λαὸ καὶ τὰ δικαιώματά του. Τοὺς ἔχω σιχαθεῖ καὶ τοὺς δύο. Στὴ «μοντέρνα» ἐποχή μας τὸ νὰ εἶσαι ἄξεστος, ἀγράμματος, παρακατιανός, μοχθηρός, φαίνεται ὅτι ἐξασφαλίζει στοὺς ἀνθρώπους μιὰ ὑπέροχη, ἀπεριόριστη πληθώρα δικαιωμάτων, ποὺ οἱ τίμιοι πατεράδες τους δὲν εἶχαν δεῖ οὔτε στὸν ὕπνο τους. Πιστέψτε με, πρίγκιπα, σὲ μιὰ σωστὴ δημοκρατία θὰ πρέπει ὅλοι νὰ εἶναι ἀριστοκράτες, ὅμως αὐτοὶ οἱ ἄνθρωποι στὴ Ρωσία, ποὺ προσπαθοῦν νὰ μᾶς ἀνατρέψουν, εἶναι χειρότεροι ἀπὸ τὰ ζῶα στοὺς στάβλους μας, οἱ περισσότεροι εἶναι γεννημένοι γιὰ νὰ τοὺς πυροβολεῖς.

ΤΣΑΡΕΒΙΤΣ: (Μὲ ἔνταση) Ἂν εἶναι πράγματι παρακατιανοί, ἀγράμματοι, ἄξεστοι, χειρότεροι ἀπὸ τὰ ζῶα στὰ χωράφια, ποιός τοὺς ἔκανε ἔτσι; (Μπαίνει ὁ ὑπασπιστής.)

ΥΠΑΣΠΙΣΤΗΣ: Ἡ Αὐτοῦ Μεγαλειότης, ὁ Αὐτοκράτωρ! (Ὁ πρίγκιπας Παῦλος κοιτάζει τὸν τσάρεβιτς καὶ χαμογελᾶ.)

(Μπαίνει ὁ Τσάρος, συνοδευόμενος ἀπὸ τὴ φρουρά του.)

ΤΣΑΡΕΒΙΤΣ: (Ὁρμώντας μπροστὰ γιὰ νὰ τὸν συναντήσει.) Μεγαλειότατε!

ΤΣΑΡΟΣ: (Νευρικὸς καὶ φοβισμένος) Μὴν ἔρχεσαι τόσο κοντά, ἀγόρι μου! Σοῦ λέω, μὴν ἔρχεσαι τόσο κοντά! Οἱ διάδοχοι ἔχουν πάντα κάτι ἀνθυγιεινὸ γιὰ τοὺς πατεράδες. Αὐτὸς ἐκεῖ ποιός εἶναι; Δὲν τὸν γνωρίζω. Τί κάνει ἐδῶ; Μήπως εἶναι συνωμότης; Τὸν ψάξατε; Δῶστε του διορία μέχρι αὔριο γιὰ νὰ ὁμολογήσει καὶ μετὰ κρεμᾶστε τον, κρεμᾶστε τον!

ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΠΑΥΛΟΣ: Μεγαλειότατε, κάθε πράγμα στὸν καιρό του. Εἶναι ὁ κόμης Πετουχόφ, ὁ νέος πρέσβης σας στὸ Βερολίνο. Ἦρθε γιὰ νὰ φιλήσει τὸ χέρι σας ἐπὶ τῇ ἀναλήψει τῶν καθηκόντων του.

ΤΣΑΡΟΣ: Νὰ φιλήσει τὸ χέρι μου; Κάποια συνωμοσία ὑπάρχει. Θέλει νὰ μὲ δηλητηριάσει. Ὁρίστε, φίλησε τὸ χέρι τοῦ γιοῦ μου. Τὸ ἴδιο κάνει.

(Ὁ πρίγκιπας Παῦλος γνέφει στὸν πρίγκιπα Πετουχὸφ νὰ φύγει. Βγαίνουν ὁ Πετουχὸφ καὶ οἱ φρουροί. Ὁ τσάρος βουλιάζει στὴν καρέκλα του. Οἱ αὐλικοὶ μένουν σιωπηλοί.)

ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΠΑΥΛΟΣ: (Πλησιάζοντας) Μεγαλειότατε! Μπορεῖ ἡ Ὑψηλότης σας…

ΤΣΑΡΟΣ: Τί μὲ τρομάζεις ἔτσι; Ὄχι, δὲν μπορεῖ. (Κοιτάζει νευρικὰ τοὺς αὐλικούς.) Γιατί χτυπᾶς τὸ σπαθί σου, κύριε; (Στὸν κόμη Ρουβαλόφ) Βγάλ’ το. Δὲ θὰ ἀνεχθῶ νὰ φέρει κανεὶς ξίφος ἐνώπιόν μου. (Κοιτάζοντας τὸν γιό του) Καὶ πολὺ περισσότερο ὁ γιός μου. (Στὸν πρίγκιπα Παῦλο) Δὲ μοῦ ἔχεις θυμώσει, ἔ, πρίγκιπα; Δὲ θὰ μὲ ἐγκαταλείψεις, θὰ μὲ ἐγκαταλείψεις; Πὲς ὅτι δὲ θὰ μὲ ἐγκαταλείψεις. Τί θέλεις; Ὅ,τι θέλεις, θὰ τὸ ἔχεις. Ὅ,τι θέλεις.

ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΠΑΥΛΟΣ: (Κάνοντας βαθιὰ ὑπόκλιση) Μεγαλειότατε, μοῦ ἀρκεῖ ἡ ἐμπιστοσύνη σας. (Κατ’ ἰδίαν) Πρὸς στιγμὴν φοβήθηκα ὅτι, γιὰ νὰ μὲ ἐκδικηθεῖ, θὰ μὲ παρασημοφορήσει πάλι.

ΤΣΑΡΟΣ: (Ἐπιστρέφοντας στὸν θρόνο του) Λοιπόν, κύριοι.

ΜΑΡΚΗΣΙΟΣ ΝΤΕ ΠΟΥΑΒΡΑΡ: Μεγαλειότατε, ἔχω τὴν τιμὴ νὰ σᾶς παρουσιάσω μία δήλωση ἀφοσίωσης, ἀπὸ τοὺς ὑπηκόους σας στὴν ἐπαρχία τοῦ Ἀρχαγγέλου, μὲ τὴν ὁποίαν ἐκφράζουν τὸν ἀποτροπιασμό τους γιὰ τὴν τελευταία ἀπόπειρα κατὰ τῆς ζωῆς τῆς Μεγαλειότητάς σας.

ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΠΑΥΛΟΣ: Τὴν πρό-πρό-τελευταία, ἔπρεπε νὰ πεῖτε, Μαρκήσιε. Δὲ βλέπετε ὅτι ἔχει ἡμερομηνία πρὶν ἀπὸ τρεῖς ἑβδομάδες;

ΤΣΑΡΟΣ: Εἶναι καλοὶ ἄνθρωποι στὴν ἐπαρχία τοῦ Ἀρχαγγέλου, τίμιοι, πιστοὶ ὑπήκοοι. Μὲ ἀγαποῦν πάρα πολύ. Ἁπλοί, πιστοὶ ὑπήκοοι. Δῶσ’ τους ἕναν καινούργιο ἅγιο, ποὺ δὲν κοστίζει τίποτε. Λοιπόν, Ἀλέξη, (Στρέφεται στὸν τσάρεβιτς.) πόσοι προδότες κρεμάστηκαν σήμερα τὸ πρωί;

ΤΣΑΡΕΒΙΤΣ: Τρεῖς ἄνθρωποι, Μεγαλειότατε.

ΤΣΑΡΟΣ: Ἔπρεπε νὰ εἶναι χίλιοι. Μακάρι νὰ εἶχε ἕναν λαιμὸ ὁ λαός, νὰ τὸν κρέμαγα ὅλον ἀπὸ μιὰ θηλιά! Εἶπαν τίποτα; Ποιόν ἐμπλέκουν; Τί ὁμολόγησαν;

ΤΣΑΡΕΒΙΤΣ: Τίποτε, Μεγαλειότατε.

ΤΣΑΡΟΣ: Τότε ἔπρεπε τοὺς βασανίσετε. Γιατί δὲν τοὺς βασανίσατε; Δηλαδὴ πρέπει πάντα νὰ πολεμάω στὰ σκοτεινά; Δὲ θὰ μάθω ποτὲ ἀπὸ ποιά ρίζα ξεφυτρώνουν ὅλοι αὐτοὶ οἱ προδότες;

ΤΣΑΡΕΒΙΤΣ: Ποιά ἄλλη νὰ εἶναι ἡ ρίζα τῆς δυσφορίας τοῦ λαοῦ, ἀπὸ τὴν τυραννία καὶ τὴν ἀδικία τῶν ἀρχόντων τους;

ΤΣΑΡΟΣ: Τί εἶπες, ἀγόρι μου; Τυραννία! Τυραννία! Εἶμαι τύραννος; Δὲν εἶμαι. Ἐγὼ τὸν ἀγαπῶ τὸν λαό. Εἶμαι ὁ πατέρας τους. Ἔτσι μὲ ἀποκαλοῦν σὲ ὅλες τὶς ἐπίσημες ἀνακοινώσεις. Πρόσεχε, ἀγόρι μου, πρόσεχε. Φαίνεται ὅτι λὲς ἀκόμα κουταμάρες, δὲ γιατρεύτηκες. (Πηγαίνει στὸν πρίγκιπα Παῦλο καὶ βάζει τὸ χέρι στὸν ὦμο του.) Πρίγκιπα Παῦλε, γιά πές μου, εἶχε μαζευτεῖ πολὺς κόσμος γιὰ νὰ δεῖ τοὺς μηδενιστὲς νὰ κρεμιοῦνται σήμερα τὸ πρωί;

ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΠΑΥΛΟΣ: Ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅτι ὁ ἀπαγχονισμὸς δὲν ἔχει καμία πρωτοτυπία στὴ Ρωσία, Μεγαλειότατε, ὅπως πιὸ παλιά, πρὶν ἀπὸ τρία ἢ τέσσερα χρόνια. Καὶ ξέρετε πόσο εὔκολα βαριέται ὁ λαός, ἀκόμη καὶ τὴν καλύτερη διασκέδαση. Ὅμως ἡ πλατεία καὶ οἱ στέγες τῶν σπιτιῶν ἦταν γεμᾶτες κόσμο, δὲν ἦταν, πρίγκιπα; (Στὸν τσάρεβιτς, ποὺ δὲ δίνει σημασία.)

ΤΣΑΡΟΣ: Ἔτσι μπράβο! Ὅλοι οἱ νομοταγεῖς πολίτες θὰ ἔπρεπε νὰ βρίσκονται ἐκεῖ. Νὰ βλέπουν τί τοὺς περιμένει. Συλλάβατε κανέναν ἀπὸ τὸ πλῆθος;

ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΠΑΥΛΟΣ: Μάλιστα, Μεγαλειότατε, μία γυναίκα ποὺ σᾶς καταριόταν. (Ὁ τσάρεβιτς ἀνακάθεται μὲ ἀγωνία.) Τὴ μητέρα τῶν δύο ἐγκληματιῶν.

ΤΣΑΡΟΣ: (Κοιτάζοντας τὸν τσάρεβιτς) Θὰ ἔπρεπε νὰ μὲ εὐγνωμονεῖ ποὺ τὴν ἀπάλλαξα ἀπὸ τὰ παιδιά της. Στεῖλτε τη στὴ φυλακή.

ΤΣΑΡΕΒΙΤΣ: Οἱ φυλακὲς στὴ Ρωσία εἶναι ἤδη γεμᾶτες, Μεγαλειότατε. Δὲν ὑπάρχει πιὰ χῶρος γιὰ ἄλλους κρατούμενους.

ΤΣΑΡΟΣ: {Τότε δὲν πεθαίνουν ἀρκετὰ γρήγορα. Νὰ βάζετε πιὸ πολλοὺς μαζὶ στὸ ἴδιο κελί. Δὲν τοὺς κρατᾶτε ἀρκετὰ στὰ ὀρυχεῖα. Ἂν τὸ κάνετε αὐτό, θὰ πεθαίνουν στὰ σίγουρα. Ἀλλὰ εἶστε πολὺ πονόψυχοι. Κι ἐγὼ εἶμαι πολὺ πονόψυχος.} Στεῖλτε τη στὴ Σιβηρία. Θὰ πεθάνει σίγουρα στὸν δρόμο. (Μπαίνει ἕνας ὑπασπιστής.) Ποιός εἶναι αὐτός; Ποιός εἶναι αὐτός;

ΥΠΑΣΠΙΣΤΗΣ: Γράμμα γιὰ τὴν Αὐτοῦ Αὐτοκρατορικὴ Μεγαλειότητα.

ΤΣΑΡΟΣ: (Στὸν πρίγκιπα Παῦλο) Δὲν τὸ ἀνοίγω. Μπορεῖ νὰ ἔχει κάτι μέσα ὁ φάκελος.

ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΠΑΥΛΟΣ: Θὰ ἦταν πολὺ μεγάλη ἀπογοήτευση, Μεγαλειότατε, ἂν ὁ φάκελος δὲν εἶχε τίποτα μέσα. (Παίρνει ὁ ἴδιος τὸ γράμμα καὶ τὸ διαβάζει.)

ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΠΕΤΡΟΒΙΤΣ: (Στὸν κόμη Ρουβαλόφ) Ἄσχημα νέα, μᾶλλον. {Κάτι δυσάρεστο συμβαίνει.} Αὐτὸ τὸ χαμόγελο τὸ ξέρω καλά.

ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΠΑΥΛΟΣ: Ἀπὸ τὸν ἀρχηγὸ τῆς ἀστυνομίας τοῦ Ἀρχαγγέλου, Μεγαλειότατε. «Ὁ Κυβερνήτης τῆς ἐπαρχίας δολοφονήθηκε σήμερα τὸ πρωὶ ἀπὸ μιὰ γυναίκα, καθὼς ἔμπαινε στὴν αὐλὴ τοῦ σπιτιοῦ του. Ἡ δολοφόνος συνελήφθη».

Ὑπὸ ἔκδοση ἀπὸ τὶς ἐκδ. Κουκκίδα, σὲ μτφρ. Κωνσταντίνου Πουλῆ. Βλ. καὶ "Ὁ πολιτικὸς Ὄσκαρ Οὐάιλντ, ἀλληλεγγύη καὶ συμπόνια". Νέα Εστία, τ. 1832, Απρίλιος 2010, σ.742-753 (http://pouliskonstantinos.blogspot.com/2010/05/blog-post.html)