Το πρώτο επιχείρημα υπεράσπισης των δύο βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ ονομάστηκε ειρωνικά «επιχείρημα Βουλγαράκη», υπονοώντας ότι είναι ντροπή για την Αριστερά να επικαλείται ως σανίδα σωτηρίας το επιχείρημα πως το νόμιμο είναι και ηθικό. Θεωρώ πως οφείλουμε να αντλήσουμε πολύ διαφορετικά συμπεράσματα από την περίπτωση του Βουλγαράκη, που εφαρμόζονται και στον ΣΥΡΙΖΑ: η Αριστερά θα έπρεπε να λέει πως το πρόβλημα είναι η δεξιά πολιτική, και όχι η ηθική διαγωγή των δεξιών πολιτικών. Γι’ αυτήν υπάρχουν η δικαιοσύνη και οι εξομολόγοι. Αν οι φορολογικοί παράδεισοι συνιστούν νομότυπα ευνοϊκή μεταχείριση των πλουσίων, αυτό είναι ζήτημα πολιτικό. Όχι όμως το αν ο τάδε ή ο δείνα βουλευτής είναι λαμόγιο. Αλλιώς θα φτάναμε σε μια συνθήκη όπου θα μας ενδιέφερε κι εμάς να βρεθούν εντιμότεροι αστοί που με καλές προθέσεις και φορολογημένα έσοδα θα ασκούν την πολιτική που κατακρίνουμε. (Α!: να θυμίσω πως σε ό,τι λέω δεν ενδιαφέρομαι για το «επικοινωνιακό» κομμάτι, που είναι αυτό που κυρίως απασχολεί τον δημόσιο διάλογο. Λέω να κουβεντιάσω την πολιτική διάσταση και να αφήσω την επικοινωνία και το ζήτημα των πινακίδων του Μιχάλη Λιάπη στους ειδικούς γνωμομέτρες. Επίσης προσπερνώ κάπως χοντροκομμένα για τις ανάγκες του άρθρου το πώς αποκτήθηκε ο πλούτος του καθενός).
Λοιδορήθηκε επίσης η σύγκριση με τον Ένγκελς και τον Κροπότκιν, καθώς εύκολα παρατηρούμε ότι ούτε ο Τσουκαλάς ούτε ο Τσακαλώτος μπορούν να συγκριθούν μαζί τους. Η σύγκριση είναι αστεία, και θα είναι αστεία όποιον και αν βάλουμε στην άλλη πλευρά. Αλλά ποιο ακριβώς είναι το επιχειρηματολογικό βάρος αυτού του αστείου; Ότι κανείς μπορεί να υπερασπίζεται τη δικαιοσύνη όντας ο ίδιος πλούσιος, αρκεί να είναι ιστορική φυσιογνωμία, διάσημος και καταξιωμένος; Φαντάζομαι πως όχι. Ας το θέσουμε ανάποδα. Μας ενοχλεί που ο πρίγκιψ Κροπότκιν έφευγε από πολυτελείς χορούς και άλλαζε τα ρούχα του με φθαρμένα ρούχα για να ανακατευτεί με τους επαναστάτες; Επιστρέφω στο argumentum ad hominem: ο Ένγκελς γράφει για την κατάσταση της εργατικής τάξης στην Αγγλία. Τι βαρύτητα θα είχε το επιχείρημα «τι μιλάς εσύ, ρε μπουρζουά»; Υποθέτω ότι η κατάσταση της εργατικής τάξης στην Αγγλία θα ήταν η ίδια, είτε την περιέγραφε ο Ένγκελς είτε κάποιος άλλος με καλύτερα εργατικά διαπιστευτήρια, όπως ροζιασμένα χέρια κ.τ.ό. Στα ίδια συμπεράσματα θα καταλήγαμε αν ξανακάναμε τη γνωστή φθαρμένη συζήτηση για τις πολιτικές συνέπειες του γεγονότος ότι ο Μαρξ είχε υπηρέτρια και είχε και νόθο παιδί μαζί της.
Δηλαδή, δεν συνιστά κατά καμία έννοια πολιτικό ζήτημα ο πλούτος βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ; Αυτό που συνιστά για μένα πολιτικό ζήτημα είναι ο εναγκαλισμός του εργοδοτικού συνδικαλισμού με την ουσιαστική έννοια, δηλαδή την πρακτική σύμπλευση με τα κομμάτια της κοινωνίας που στο όνομα των λαϊκών διεκδικήσεων αποχωρίζονται από τη μάζα των εργαζομένων και διάγουν τρυφηλό βίο. Δεν χρειάζεται να βρεθεί ένα εκατομμύριο στον λογαριασμό ενός βουλευτή για να το καταλάβουμε αυτό. Πρόκειται για ζήτημα πολιτικού προσανατολισμού του ΣΥΡΙΖΑ, για τον ομφάλιο λώρο που τον συνδέει με την παθογένεια του συνδικαλισμού μας. Εξάλλου, αν θέλουμε να ασκήσουμε κριτική στον ΣΥΡΙΖΑ μπορούμε απλώς να τον ρωτήσουμε τι γνώμη έχει για το ευρώ, και θα εμφανιστεί αμέσως ο γνωστός παράγοντας του Εδεσσαϊκού να μας εξηγήσει ότι «πρώτα είπαμε αλλά μετά δεν είπαμε ότι η έξοδος από την ευρωζώνη είναι καταστροφική, επειδή το ευρώ είναι αλλά δεν είναι φετίχ. Αυτό, τίποτα άλλο».
Κατά τα λοιπά, λόγος δεν μου πολυπέφτει για το τι ακριβώς κάνουν στον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά θα είχα να παρατηρήσω ότι δεν ωφελεί να είναι ένας φορέας μονίμως απολογούμενος. Τι θα έπρεπε να κάνει; Η υπερασπιστική γραμμή που λέει πως «σημασία έχει ότι εσείς ακολουθείτε καταστροφική πολιτική» μου φαίνεται πολύ λογική. Η άλλη πλευρά θα απαντά ότι ο ΣΥΡΙΖΑ προσπαθεί να αλλάξει κουβέντα. Ναι, από τη συζήτηση για τα οικονομικά του Τσουκαλά, είναι προτιμότερη η συζήτηση για τα οικονομικά της χώρας. Αντιστοίχως, για να μη μας κατηγορήσουν για δύο σταθμά, ούτε του Βουλγαράκη τα οικονομικά με ενδιαφέρουν περισσότερο από τα οικονομικά της χώρας. Όπου υπάρχει μέλι υπάρχει και κάποιο λερωμένο δαχτυλάκι. Αυτό θα συμβεί και στον ΣΥΡΙΖΑ, έτσι είναι τα πράγματα, έτσι λέει η ιστορία των ανθρωπίνων. Ως τότε, η εκτίμησή μου είναι πως υπάρχουν δύο πλευρές. Η ατομική διαγωγή με ενδιαφέρει και με σοκάρει (όπως με σοκάρει η ιδέα ότι κάποιος έχει ένα εκατομμύριο σε τραπεζικό λογαριασμό την ώρα που άλλοι τρώνε από τα σκουπίδια), αλλά δεν συνιστά πολιτικό επιχείρημα. Εφόσον προκύπτει από τη θεσπισμένη αδικία που χαίρει της προστασίας του νόμου, ας υποστηρίξουμε τις πολιτικές λύσεις που αντιστέκονται στην αδικία και αναδιανέμουν το εισόδημα. Αν πρόκειται για παρανομία, να τιμωρηθεί ως τέτοια.
Προφανώς υπήρξαν άνθρωποι που απαρνήθηκαν τα πλούτη τους για την επανάσταση ή για να μονάσουν. Οι εν λόγω βουλευτές απέχουν παρασάγγας από τον Αββά Ευπρέπιο στο «Γεροντικό» που πρόσταζε «χόρτον φάγε, χόρτον φόρεσον, εις χόρτον κοιμού», καθώς επίσης και από τους Ρώσους επαναστάτες του κινήματος «Προς τον λαό» που εμπνέονταν από τις πρωτοχριστιανικές κοινότητες και έκαναν τον Λαβρόφ να ομολογεί ότι όλες οι ανέσεις μας είναι αυτές του παράσιτου στην πλάτη των φτωχών, πως «κάθε υλική απόλαυση και κάθε σκέψη που είχα την πολυτέλεια να αναπτύξω είναι αγορασμένη με το αίμα, τα πάθη και τις συμφορές εκατομμυρίων». Θεωρούσαν πως υπήρχε μόνο ένας δρόμος, να επιστρέψουν τα πλούτη τους στον λαό. Απλώς που ειλικρινά δεν καταλαβαίνω τι εξυπηρετεί να μπει τόσο ψηλά ο ηθικός πήχης στο κοινοβούλιο όπου προεδρεύει ο Μεϊμαράκης. Η διάκριση μεταξύ μιας ηθικά επαινετής πράξης και μιας ηθικής υποχρέωσης είναι ίσως υπερβολικά λεπτή για τον δημόσιο διάλογό μας, αλλά είναι κρίσιμη.
Δεν έχω καμία όρεξη να υποστηρίξω ούτε τον ΣΥΡΙΖΑ ούτε ανθρώπους που έχουν ένα εκατομμύριο στην τράπεζα. Με εκνευρίζει όμως να βλέπω την κυβέρνηση να αυθαδιάζει με τόση άνεση, πατώντας σε συλλογισμούς τόσο μετέωρους. Με άλλα λόγια, αντιλαμβάνομαι ότι η βασική κάψα των κομμάτων είναι η διαχείριση της «επικοινωνίας», δηλαδή της προπαγάνδας. Η δική μας θεωρώ ότι θα έπρεπε να είναι η πολιτική. Σε αυτό το πλαίσιο, έχει σημασία να αναρωτηθούμε τι από αυτά που μας σοκάρουν έχει και τι δεν έχει πολιτική σημασία.
Λοιδορήθηκε επίσης η σύγκριση με τον Ένγκελς και τον Κροπότκιν, καθώς εύκολα παρατηρούμε ότι ούτε ο Τσουκαλάς ούτε ο Τσακαλώτος μπορούν να συγκριθούν μαζί τους. Η σύγκριση είναι αστεία, και θα είναι αστεία όποιον και αν βάλουμε στην άλλη πλευρά. Αλλά ποιο ακριβώς είναι το επιχειρηματολογικό βάρος αυτού του αστείου; Ότι κανείς μπορεί να υπερασπίζεται τη δικαιοσύνη όντας ο ίδιος πλούσιος, αρκεί να είναι ιστορική φυσιογνωμία, διάσημος και καταξιωμένος; Φαντάζομαι πως όχι. Ας το θέσουμε ανάποδα. Μας ενοχλεί που ο πρίγκιψ Κροπότκιν έφευγε από πολυτελείς χορούς και άλλαζε τα ρούχα του με φθαρμένα ρούχα για να ανακατευτεί με τους επαναστάτες; Επιστρέφω στο argumentum ad hominem: ο Ένγκελς γράφει για την κατάσταση της εργατικής τάξης στην Αγγλία. Τι βαρύτητα θα είχε το επιχείρημα «τι μιλάς εσύ, ρε μπουρζουά»; Υποθέτω ότι η κατάσταση της εργατικής τάξης στην Αγγλία θα ήταν η ίδια, είτε την περιέγραφε ο Ένγκελς είτε κάποιος άλλος με καλύτερα εργατικά διαπιστευτήρια, όπως ροζιασμένα χέρια κ.τ.ό. Στα ίδια συμπεράσματα θα καταλήγαμε αν ξανακάναμε τη γνωστή φθαρμένη συζήτηση για τις πολιτικές συνέπειες του γεγονότος ότι ο Μαρξ είχε υπηρέτρια και είχε και νόθο παιδί μαζί της.
Δηλαδή, δεν συνιστά κατά καμία έννοια πολιτικό ζήτημα ο πλούτος βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ; Αυτό που συνιστά για μένα πολιτικό ζήτημα είναι ο εναγκαλισμός του εργοδοτικού συνδικαλισμού με την ουσιαστική έννοια, δηλαδή την πρακτική σύμπλευση με τα κομμάτια της κοινωνίας που στο όνομα των λαϊκών διεκδικήσεων αποχωρίζονται από τη μάζα των εργαζομένων και διάγουν τρυφηλό βίο. Δεν χρειάζεται να βρεθεί ένα εκατομμύριο στον λογαριασμό ενός βουλευτή για να το καταλάβουμε αυτό. Πρόκειται για ζήτημα πολιτικού προσανατολισμού του ΣΥΡΙΖΑ, για τον ομφάλιο λώρο που τον συνδέει με την παθογένεια του συνδικαλισμού μας. Εξάλλου, αν θέλουμε να ασκήσουμε κριτική στον ΣΥΡΙΖΑ μπορούμε απλώς να τον ρωτήσουμε τι γνώμη έχει για το ευρώ, και θα εμφανιστεί αμέσως ο γνωστός παράγοντας του Εδεσσαϊκού να μας εξηγήσει ότι «πρώτα είπαμε αλλά μετά δεν είπαμε ότι η έξοδος από την ευρωζώνη είναι καταστροφική, επειδή το ευρώ είναι αλλά δεν είναι φετίχ. Αυτό, τίποτα άλλο».
Κατά τα λοιπά, λόγος δεν μου πολυπέφτει για το τι ακριβώς κάνουν στον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά θα είχα να παρατηρήσω ότι δεν ωφελεί να είναι ένας φορέας μονίμως απολογούμενος. Τι θα έπρεπε να κάνει; Η υπερασπιστική γραμμή που λέει πως «σημασία έχει ότι εσείς ακολουθείτε καταστροφική πολιτική» μου φαίνεται πολύ λογική. Η άλλη πλευρά θα απαντά ότι ο ΣΥΡΙΖΑ προσπαθεί να αλλάξει κουβέντα. Ναι, από τη συζήτηση για τα οικονομικά του Τσουκαλά, είναι προτιμότερη η συζήτηση για τα οικονομικά της χώρας. Αντιστοίχως, για να μη μας κατηγορήσουν για δύο σταθμά, ούτε του Βουλγαράκη τα οικονομικά με ενδιαφέρουν περισσότερο από τα οικονομικά της χώρας. Όπου υπάρχει μέλι υπάρχει και κάποιο λερωμένο δαχτυλάκι. Αυτό θα συμβεί και στον ΣΥΡΙΖΑ, έτσι είναι τα πράγματα, έτσι λέει η ιστορία των ανθρωπίνων. Ως τότε, η εκτίμησή μου είναι πως υπάρχουν δύο πλευρές. Η ατομική διαγωγή με ενδιαφέρει και με σοκάρει (όπως με σοκάρει η ιδέα ότι κάποιος έχει ένα εκατομμύριο σε τραπεζικό λογαριασμό την ώρα που άλλοι τρώνε από τα σκουπίδια), αλλά δεν συνιστά πολιτικό επιχείρημα. Εφόσον προκύπτει από τη θεσπισμένη αδικία που χαίρει της προστασίας του νόμου, ας υποστηρίξουμε τις πολιτικές λύσεις που αντιστέκονται στην αδικία και αναδιανέμουν το εισόδημα. Αν πρόκειται για παρανομία, να τιμωρηθεί ως τέτοια.
Προφανώς υπήρξαν άνθρωποι που απαρνήθηκαν τα πλούτη τους για την επανάσταση ή για να μονάσουν. Οι εν λόγω βουλευτές απέχουν παρασάγγας από τον Αββά Ευπρέπιο στο «Γεροντικό» που πρόσταζε «χόρτον φάγε, χόρτον φόρεσον, εις χόρτον κοιμού», καθώς επίσης και από τους Ρώσους επαναστάτες του κινήματος «Προς τον λαό» που εμπνέονταν από τις πρωτοχριστιανικές κοινότητες και έκαναν τον Λαβρόφ να ομολογεί ότι όλες οι ανέσεις μας είναι αυτές του παράσιτου στην πλάτη των φτωχών, πως «κάθε υλική απόλαυση και κάθε σκέψη που είχα την πολυτέλεια να αναπτύξω είναι αγορασμένη με το αίμα, τα πάθη και τις συμφορές εκατομμυρίων». Θεωρούσαν πως υπήρχε μόνο ένας δρόμος, να επιστρέψουν τα πλούτη τους στον λαό. Απλώς που ειλικρινά δεν καταλαβαίνω τι εξυπηρετεί να μπει τόσο ψηλά ο ηθικός πήχης στο κοινοβούλιο όπου προεδρεύει ο Μεϊμαράκης. Η διάκριση μεταξύ μιας ηθικά επαινετής πράξης και μιας ηθικής υποχρέωσης είναι ίσως υπερβολικά λεπτή για τον δημόσιο διάλογό μας, αλλά είναι κρίσιμη.
Δεν έχω καμία όρεξη να υποστηρίξω ούτε τον ΣΥΡΙΖΑ ούτε ανθρώπους που έχουν ένα εκατομμύριο στην τράπεζα. Με εκνευρίζει όμως να βλέπω την κυβέρνηση να αυθαδιάζει με τόση άνεση, πατώντας σε συλλογισμούς τόσο μετέωρους. Με άλλα λόγια, αντιλαμβάνομαι ότι η βασική κάψα των κομμάτων είναι η διαχείριση της «επικοινωνίας», δηλαδή της προπαγάνδας. Η δική μας θεωρώ ότι θα έπρεπε να είναι η πολιτική. Σε αυτό το πλαίσιο, έχει σημασία να αναρωτηθούμε τι από αυτά που μας σοκάρουν έχει και τι δεν έχει πολιτική σημασία.
Κωνσταντίνος Πουλής
Τρίτη 24 Δεκεμβρίου 2013
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου