«Όταν έκανα επιτόπια εργασία σε μια πρωτόγονη φυλή στην Ανατολική Αφρική, ανακάλυψα προς έκπληξή μου ότι αρνούνταν πως έβλεπαν όνειρα. Με υπομονετικές έμμεσες συζητήσεις ανακάλυψα σύντομα ότι έβλεπαν όνειρα, όπως όλοι, αλλά ήταν πεπεισμένοι ότι τα όνειρά τους δεν σήμαιναν τίποτε. “Τα όνειρα των συνηθισμένων ανθρώπων δεν σημαίνουν τίποτε”, έλεγαν. Τα μόνα όνειρα που είχαν σημασία ήταν εκείνα του αρχηγού της φυλής και του μάγου-γιατρού, που αφορούσαν την ευημερία της φυλής. Τέτοια όνειρα εκτιμούνταν πολύ. Το μόνο μειονέκτημα ήταν ότι ο αρχηγός της φυλής και ο μάγος-γιατρός αρνήθηκαν ότι είδαν άλλα όνειρα “από τότε που οι Βρετανοί βρέθηκαν στη χώρα” τους. Ο Περιφερειακός Διοικητής είχε αναλάβει τη λειτουργία του Μεγάλου Ονείρου».
Κ. Γιουνγκ, Εισαγωγή στην ερμηνεία των ονείρων
Το όνειρο σημαίνει μεν το «ενύπνιο», παραστάσεις της φαντασίας που βλέπει κανείς στον ύπνο του, αλλά και τη βασική επιδίωξη ή επιθυμία κάποιου. Ο Γιουνγκ ανακάλυψε με έκπληξη ότι δεν απέδιδαν όλοι την ίδια σημασία στα όνειρά τους. Επιμένοντας στη διπλή σημασία του ονείρου όμως φαίνεται ότι ανακαλύπτεις πως υπάρχει και μια πολύ ιδιότυπη μορφή ανάθεσης: βυθίζεται κανείς σε έναν ύπνο χωρίς όνειρα, γιατί κάποιος άλλος αναλαμβάνει να ονειρεύεται για λογαριασμό του. Η πολιτική ατμόσφαιρα της περιόδου θεωρεί απολύτως φυσιολογικό να παραχωρήσει κανείς τα όνειρά του στον Άγγλο περιφερειακό διοικητή, στον εδώ εκπρόσωπό του ή τέλος σε κάποιον καλοπροαίρετο διαμεσολαβητή. Το εκλογικό σώμα έχει την κατήφεια αυτής της ανάθεσης. Η πολιτική όμως είναι πριν από οτιδήποτε άλλο ένας τύπος ανθρώπου, ένας τύπος πολίτη. Αν δεν περιλαμβάνει το όνειρο, την παλαβομάρα του ανθρώπου που κραυγάζει πως ο κόσμος δεν είναι μόνο ό,τι πιάνει το μάτι, δεν έχει αξία τίποτε.
Η σχέση των ονείρων με την πολιτική περιλαμβάνει βεβαίως κάποια ιστορικής σημασίας όνειρα, όπως το περίφημο I have a dream, του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, αλλά και σήμερα γίνονται έρευνες για το αν οι Δημοκρατικοί ονειρεύονται διαφορετικά από τους Ρεπουμπλικάνους και ενίοτε διαβάζει κανείς ξεκαρδιστικά συμπεράσματα όπως ότι οι συντηρητικοί κοιμούνται καλύτερα, αλλά οι φιλελεύθεροι ονειρεύονται καλύτερα. Υπάρχουν συγκλονιστικές καταγραφές για μια αμερικανίδα που τραγουδούσε στον ύπνο της ενώπιον του Μπους το «If I had a hammer» και η φρουρά του τη διέκοψε. Τελευταίο ονειρικό παράδειγμα: Η Λουκρητία της Λεόν ήταν μια Ισπανίδα παιδούλα που τον 16ο αιώνα άρχισε να βλέπει στον ύπνο της κάτι περίεργα όνειρα για το μέλλον της Ισπανίας, που προειδοποιούσαν για την ήττα της ισπανικής αρμάδας και την προσωπική ευθύνη του Φιλίππου Β΄, τον οποίον είχε το θράσος να βλέπει στον ύπνο της ως τον βησιγότθο μονάρχη Ροδερίγο, που είχε θεωρηθεί υπεύθυνος για την ήττα της Ισπανίας από τους μουσουλμάνους το 711. Κάποια στιγμή τα όνειρά της τα κατέγραψε και άρχισαν να κυκλοφορούν και να γίνονται γνωστά. Η εικόνα του μονάρχη ως κάποιου που χτίζει τη βασιλεία του πάνω στο αίμα των φτωχών βρήκε οπαδούς και η Λουκρητία βρήκε μνηστήρες που την ενθάρρυναν να καταγράψει σε καθημερινή βάση και να διαδώσει τα όνειρά της. Η φήμη της μεγάλωνε, πολύ περισσότερο μάλιστα όταν επαληθεύτηκαν οι προβλέψεις της για την ήττα της ισπανικής αρμάδας. Η συνέχεια είναι αναμενόμενη: ο επικεφαλής της Ιεράς Εξέτασης ζήτησε τη σύλληψή της, που τη διέταξε ο Φίλιππος, και προσπάθησαν με βασανιστήρια να την υποχρεώσουν να ομολογήσει ότι επινοούσε τα υποτιθέμενα όνειρά της για πολιτικούς σκοπούς. Αυτό δεν επετεύχθη, αλλά αποφασίστηκε ότι πάντως τα όνειρά της περιείχαν ψευδείς και αιρετικές ιδέες, επικριτικές για τη μοναρχία. Είχε την τύχη να τιμωρηθεί μόνο με εκατό ξυλιές, δύο χρόνια φυλάκιση και ισόβια εξορία. Το δίχως άλλο, άξιζε τον κόπο.
Ζωντανός είναι ο άνθρωπος που ονειρεύεται. Μπορώ να κατανοήσω και ενίοτε να συμφωνήσω με τα επιχειρήματα για τη σημασία της συμμετοχής στις εκλογές, τα συμμερίζομαι και συχνά μπαίνω στον πειρασμό να τα ακολουθήσω. Ο βαθύτερος καημός μου όμως είναι να βλέπω ανθρώπους που έχουν αίμα στις φλέβες τους, που έχουν την τσίπα να ανατριχιάζουν, το τσαγανό να εξεγείρονται και την αλληλεγγύη να συμπαραστέκονται. Τώρα που έχει κατακάτσει κάπως ο κουρνιαχτός από τις αναλύσεις του εκλογικού αποτελέσματος, έχω να πω πως τίποτα από τα παραπάνω δεν είναι αμοιβαίως αποκλειστικό με τη συμμετοχή στις εκλογές, αλλά και τίποτα από αυτά δεν μπορεί να υποκατασταθεί από τις εκλογές. Το παράδοξο είναι ότι όσο ο ΣΥΡΙΖΑ θα απευθύνεται σε ψηφοφόρους και όχι σε πολίτες, τόσο η κατήφεια θα συνεχίζεται. Την ώρα που το σύστημα γνωρίζει ότι παίζουμε μπάλα στο δικό του γήπεδο, ψηφίζοντας, ας μην ξεχνάμε ότι παραμένει ένα κομμάτι ακόμη που δεν ανήκει σε κανέναν. Η δυνατότητα να φανταζόμαστε μια ζωή που δεν είναι σαν τη ζωή που ζούμε, και η παιδική αφέλεια να σκεφτόμαστε ότι μπορεί αυτό να έχει κάποια σημασία. Αν δεν έχει γίνει ήδη, λοιπόν, προτείνω στους συντρόφους Διονύσιο Σολωμό για γκράφιτι στους τοίχους:
Τούτο είν’ τ’ όνειρο ψυχή μου
Τώρα στέκεται εις εσέ
Να το κάμεις ν’ αληθέψη
Και να θυμηθής για με.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου